Parels
Van alle organische edelstenen spreekt de parel het meest tot de verbeelding. Maar wat is zijn geschiedenis? Welke types zijn er en waarvoor worden zij gebruikt?
Geschiedenis van de parel
De geschiedenis van de parel is nauw verbonden met onze geschiedenis als mens. Al in het vierde millennium voor Christus werd hij decoratief gebruikt in de Egyptische cultuur. Ook speelt hij een prominente rol in diverse vroeg-religieuze teksten zoals De Bijbel. In de Westerse wereld kent zijn gebruik een grote bloei vanaf de vierde eeuw voor Christus. Het wereldrijk van Alexander de Grote maakte toen een groei mogelijk van handel en transport tussen oost en west – terwijl parelvisserij toen voornamelijk mogelijk was in de Rode Zee en het Midden Oosten. De parel werd zo al snel ook in Europa een statussymbool dat macht en zuiverheid uitdrukte. In de middeleeuwen waren het vooral de koninklijke bloeden die er zich graag lieten door omringen. De zestiende eeuw staat bij Europese aristocraten en monarchen zelfs bekend als de ‘Pearl age’. De ontdekking van Amerika door Christopher Columbus zorgde toen immers voor een explosie van de parelhandel dankzij de bevissing van oesterbanken in Centraal en Midden-Amerika. Vooral de Spaanse kroon leverde dat veel rijkdom op.
Verschillende type parels
Een belangrijk onderscheid is dat tussen natuurlijk en gecultiveerde parels. De natuurlijke varianten zijn te vinden in ‘wilde’ oesters, waar zij ontstaan en ontwikkelen zonder menselijke interventie. Deze soort raakte al snel overbevist, wat op veel plaatsen leidde tot een leegloop van de oesterbanken. Vandaag is de natuurlijke variant daarom een exquise zeldzaamheid. Vanaf de jaren 1920 zorgde deze overbevissing tegelijk voor de creatie van de gecultiveerde variant, die meteen ook beter betaalbaar was. Deze soort wordt gecultiveerd in parelboerderijen. Er zijn verschillende varianten zoals de Zuidzee-parels (zwart, wit, goud of Cortez-parels) uit Frans Polynesië of Mexico, de Akoya-parels (Japan) en de zoetwaterparels, die gewonnen worden uit de mossel in rivieren, meren en vijvers (voornamelijk in China en Japan). Deze variant heeft tijdens de laatste decennia het uitzicht van de parelhandel ingrijpend veranderd. De kwantiteit en betaalbaarheid zijn er enorm door gestegen.
Gebruiken van de parel
Uiteraard kennen wij de parel vooral als (een onderdeel van een) juweel. Maar dat is lang niet het enige gebruik ervan. Zo zijn adductoren eetbaar en worden die in diverse keukens verwerkt. Ook de parelschelpen zijn bijzonder dankbaar materiaal voor de productie van bijvoorbeeld knopen, juwelen, decoratie, meubels of zelfs in medicijnen.
De rol van de wetenschap
Deze blijft tot vandaag cruciaal voor de levensvatbaarheid van parelboerderijen overal ter wereld. Veel onderzoeksvragen met betrekking tot de parelkwaliteit blijven tot vandaag ook nog steeds onopgelost. Voor een ecologisch aanvaardbare en kwaliteitsvolle parelvisserij en -boerderij lijkt wetenschappelijk ontwikkeling dan ook cruciaal in de eerst komende decennia.